Essay on Diwali in Marathi हा निबंध आम्ही तुम्हाला वेगवेगळ्या शब्दांत लिहून देणार आहोत. तुम्ही यापैकी कोणताही निबंध तुमच्या परीक्षेमध्ये वापरू शकता.
दिवाळीचा सण म्हणजे असत्यावर सत्याचा विजय आणि अंधारावर प्रकाशाचा विजय होय. हा सण केवळ धार्मिक श्रद्धेचे प्रतीकच नाही तर त्याचे सामाजिक, आध्यात्मिक, ऐतिहासिक आणि आर्थिक महत्त्व देखील आहे. हा सण सामाजिक ऐक्य वाढवण्याचे काम करतो.
दिवाळी वर १० ओळीत मराठी निबंध 10 lines on Diwali Essay in Marathi
Set 1 is helpful for students of Classes 1, 2, 3 and 4.
- दिवाळी हा भारतातील सर्वात मोठा सण आहे.
- दिवाळीचा सण हा हिंदू धर्माचा मुख्य सण आहे आणि हा प्रकाशाचा सण आहे.
- दिवाळीच्या दिवशी प्रभू श्रीराम १४ वर्षांच्या वनवासातून परत आले होते.
- प्रभू श्रीराम यांच्या स्वागतासाठी अयोध्येतील लोकांनी घरात दिवे लावून आनंदोत्सव साजरा केला होता, ही परंपरा आजही कायम आहे.
- दिवाळीचा सण 5 दिवस म्हणजे धनतेरस, नरक चतुर्दशी, लक्ष्मी पूजन, गोवर्धन पूजा (पाडवा) आणि भाऊबीज अशा प्रकारे साजरा केला जातो.
- दिवाळी सुरू झाल्यानंतर तिसर्‍या दिवशी लक्ष्मी पूजन असते, हा दिवस म्हणजे दिवाळी सणाचा मुख्य दिवस असतो.
- दिवाळीच्या दिवशी देवी लक्ष्मी, सरस्वती आणि गणपतीची पूजा केली जाते.
- दिवाळीच्या दिवशी घरे व कार्यालये दिवे व रांगोळीने सजवली जातात, लोक एकमेकांना फराळ आणि मिठाई देतात.
- दिवाळीच्या दिवशी लोक नवीन वस्तू खरेदी करतात, नवीन कपडे परिधान करतात..
- निराशेवर आशेचा विजयोत्सव म्हणून दिवाळी साजरी केली जाते.
दिवाळी मराठी निबंध Essay on Diwali in Marathi (१०० शब्दांत)
Set 2 is helpful for students of Classes 5, 6, 7 and 8.
आपल्या देशात अनेक सण मोठ्या उत्साहाने साजरे केले जातात, या सणांपैकी एक म्हणजे दिवाळी. हा दिवस रावणावरील भगवान रामांचा विजय म्हणून किंवा वाईटावर चांगल्याचा विजय म्हणून साजरा केला जातो. ऑक्टोबर किंवा नोव्हेंबरमध्ये हिवाळ्याच्या महिन्यांत कार्तिक मासाच्या अमावस्येच्या दिवशी मोठ्या उत्साहाने दिवाळी साजरी केली जाते.
या दिवशी रावण राक्षसाचा वध करून आणि १४ वर्षांचा वनवास पूर्ण करून प्रभू श्रीराम अयोध्येत परतले होते, प्रभू श्रीराम यांच्या स्वागतासाठी अयोध्येतील लोकांनी दिवे पेटवून आनंदोत्सव साजरा केला होता होता, ही परंपरा आजही कायम आहे. दिवाळीच्या आगमनाच्या काही दिवस अगोदर लोक आपली घरे स्वच्छ करतात, दिवाळीचा फराळ म्हणून पंचपक्वान बनवण्यास सुरुवात करतात.
दिवाळीच्या मुख्य दिवशी म्हणजे लक्ष्मी पूजनाच्या दिवशी सर्व लोक नवीन कपडे घालतात आणि घरात लक्ष्मी देवीची पूजा करतात. अंधारावर प्रकाशाचा विजय म्हणून या दिवशी दिवे लावून वातावरण प्रकाशमय केले जाते.
दिवाळी मराठी निबंध Essay on Diwali in Marathi (२०० शब्दांत)
Set 3 is helpful for students of Classes 9, and 10.
आपला भारत देश सणांचा देश म्हणूनही ओळखला जातो. या सणांपैकी एक खास सण म्हणजे दिवाळी. ऑक्टोबर किंवा नोव्हेंबर महिन्यात दसर्‍याच्या २० दिवसानंतर म्हणजे कार्तिक मासाच्या अमावस्येच्या दिवशी हा सण साजरा केला जातो. दिवाळी हा हिंदूंचा प्रमुख सण आहे.
दिवाळीच्या आगमनाच्या काही दिवस अगोदर लोक आपली घरे स्वच्छ करतात, नवीन कपडे खरेदी करतात, दिवाळीचा फराळ म्हणून पंचपक्वान बनवण्यास सुरुवात करतात. या दिवशी रावण राक्षसाचा वध करून आणि १४ वर्षांचा वनवास पूर्ण करून प्रभू श्रीराम अयोध्येत परतले होते, प्रभू श्रीराम यांच्या स्वागतासाठी अयोध्येतील लोकांनी दिवे पेटवून आनंदोत्सव साजरा केला होता, ही परंपरा आजही कायम आहे.
दिवाळी हा सण पाच दिवसांचा असतो. धनतेरस, नरक चतुर्दशी, लक्ष्मी पूजन, गोवर्धन पूजा (पाडवा) आणि भाऊबीज हे दिवाळीचे पाच दिवस. दिवाळी दिवाळी सुरू झाल्यानंतर तिसर्‍या दिवशी लक्ष्मी पूजन असते, हा दिवस म्हणजे दिवाळी सणाचा मुख्य दिवस असतो. या दिवशी सर्व लोक नवीन कपडे घालतात. या दिवशी देवी लक्ष्मी, सरस्वती आणि गणपतीची पूजा केली जाते. लक्ष्मी मातेला सर्वांचे आरोग्य आणि धनसंपदेसाठी प्रार्थना केली जाते.
दिवाळीच्या दिवशी दुकाने, बाजारपेठा आणि घरे दिव्यांच्या सजावटीमुळे उजळून निघतात. या दिवशी एकमेकांना भेटून दिवाळीच्या शुभेच्छा देतात. मोठे आणि लहान, श्रीमंत आणि गरीब यांच्यातील फरक लोक विसरतात आणि हा उत्सव एकत्र साजरा करतात. हेच या सणाचे वैशिष्ट्य आहे.
दिवाळीचा सण प्रत्येकाच्या जीवनात आनंद आणतो. नवीन जीवन जगण्यासाठी उत्साह प्रदान करतो. पण काही लोक या दिवशी जोरजोरात मोठे फटाके फोडून पर्यावरण दुषित करतात. आपण हे टाळून पर्यावरणाला जपून हा सण साजरा केला पाहिजे, तरच हा सण सार्थकी लागेल.
दिवाळी मराठी निबंध Essay on Diwali in Marathi (३०० शब्दांत)
Set 4 is helpful for students of Classes 11, 12 and Competitive Exams.
भारत हा असा देश आहे जिथे अनेक सण साजरे केले जातात. दिवाळी या सणांपैकी एक आहे. दिवाळी सण म्हणजे आनंद आणि सुख समृद्धीचा सण. हा हिंदूंचा सर्वात मोठा सण आहे. दिवाळीचा सण फक्त आपल्या देशातच नव्हे तर परदेशातही साजरा केला जातो.
दिवाळीचा सण म्हणजे असत्यावर सत्याचा विजय आणि अंधारावर प्रकाशाचा विजय होय. हा सण केवळ धार्मिक श्रद्धेचे प्रतीकच नाही तर त्याचे सामाजिक, आध्यात्मिक, ऐतिहासिक आणि आर्थिक महत्त्व देखील आहे. हा सण सामाजिक ऐक्य वाढवण्याचे काम करतो.
दसर्‍याच्या २० दिवसानंतर ऑक्टोबर ते नोव्हेंबर दरम्यान हा उत्सव कार्तिक कृष्ण त्रयोदशी पासून पाच दिवस साजरा केला जातो. भगवान राम रावणाचा वध करून व 14 वर्षांच्या वनवासानंतर जेव्हा अयोध्येत परत आले तेव्हा अयोध्याच्या लोकांनी त्याचे स्वागत करण्यासाठी दिवे लावून आनंदोत्सव साजरा केला होता आणि ही परंपरा आजही कायम आहे.
नवीन इच्छांनी परिपूर्ण असलेला हा उत्सव मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो. दीपावलीच्या कित्येक आठवड्यांपूर्वीच लोक आपली घरे व कार्यालये साफ करण्यास सुरवात करतात कारण असे मानले जाते की जी घरे स्वच्छ आहेत तेथेच दिवाळीच्या दिवशी देवी लक्ष्मी विराजमान असतात. दिवाळीसाठी लोक नवीन कपडे, भांडी, मिठाई इत्यादी खरेदी करतात.
दीपावलीचा हा सण 5 दिवस चालतो. पहिला दिवस धनतेरसचा असतो या दिवशी लोक सोन्या-चांदीचे दागिने खरेदी करतात. लोकांचा असा विश्वास आहे की या दिवशी खरेदी करणे चांगले असते. दीपावलीचा दुसरा दिवस नरक चतुर्थी म्हणून साजरा केला जातो कारण या दिवशी भगवान श्रीकृष्णाने नरकासुरा राक्षसाचा वध केला होता. या दिवशी सकाळी लवकर उठून अभ्यंगस्नान केले जाते.
तिसरा दिवस म्हणजे दीपावली उत्सवाचा मुख्य दिवस. या दिवशी लक्ष्मी, सरस्वती देवी व गणपतीची पूजा केली जाते. या दिवशी घरात रांगोळी बनवून विविध प्रकारच्या मिठाई बनवल्या जातात. दिवाळीच्या दिवशी सर्वजण खूप आनंदी असतात. व्यापारी आणि दुकानदार आपली दुकाने सजवतात. लोक एकमेकांच्या घरी जाऊन दिवाळीच्या शुभेच्छा देतात. लहान मुले फटाके फोडून आनंद व्यक्त करतात.
दिवाळीचा चौथा दिवस म्हणजे पाडवा. या दिवशी पत्नी आपल्या पतीचे औक्षण करते. पती पत्नीला भेटवस्तू देतात. काही इतर भागात या दिवशी गोवर्धन पूजा केली जाते. दीपावलीच्या उत्सवाचा शेवटचा दिवस भाऊबीज. या दिवशी बहिण आपल्या भावाचे औक्षण करते व त्याच्या रक्षणासाठी प्रार्थना करते. भाऊ बहिणीला भेटवस्तू देतो.
अशा प्रकारे दीपावलीचा सण सांस्कृतिक आणि सामाजिक समरसतेचे प्रतीक आहे. हा उत्सव प्रत्येकाच्या जीवनात आनंद आणतो. या उत्सवामुळे आजही लोकांमध्ये सामाजिक ऐक्य कायम आहे.
दिवाळी मराठी निबंध Essay on Diwali in Marathi (४०० शब्दांत)
Set 5 is helpful for students of Classes 11, 12 and Competitive Exams.
दिवाळीचा उत्साह
दिवाळी हा हिंदूंचा मुख्य उत्सव आहे. कार्तिकेच्या अमावस्येच्या रात्री हा उत्सव साजरा केला जातो. दिवाळीपर्यन्त खरीप पीक पिकून शेतकऱ्याच्या घरी आलेले असते. आणि रबी पिकासाठी बियाणे पेरण्याचे काम सुरू झालेले असते. दिवाळीचा सण साजरा करून शेतकरी आनंद व्यक्त करतात. व्यावसायिक लोकांसाठी दिवाळी नवीन वर्षाची सुरुवात असते. या उत्सवाचा लक्ष्मीपूजनाशी विशेष संबंध आहे, म्हणून वैश्य लोक मोठ्या थाटामाटात हा उत्सव साजरा करतात.
दिवाळीचे धार्मिक महत्व
प्रचलित धारणेनुसार, दिवाळीच्या दिवशीच मर्यादा पुरुषोत्तम भगवान रामचंद्रजी चौदा वर्षांच्या वनवासानंतर अयोध्येत आले. अयोध्या-रहिवाशांनी त्यांचे स्वागत करण्यासाठी साजरा केलेला उत्सव म्हणजे दिवाळी, असे मानले जाते. जैनांच्या म्हणण्यानुसार, त्यांचे शेवटचे तीर्थंकर भगवान महावीरजी यांनी या दिवशी मोक्षरी प्राप्त केली होती. आर्य समाजाचे प्रवर्तक महर्षि दयानंद यांचेही या दिवशी निधन झाले. बंगाली लोक या दिवशी कालीची पूजा करतात. साजरा करण्याचे कारण कोणतेही असो पण या सणाला फार महत्त्व आहे. हा शरद ऋतूतील मुख्य सण आहे. या दिवशी अमावस्येची काळी रात्री देखील दिवाळीच्या प्रकाशामुळे आलोकमय होते.
धनत्रयोदशी
दिवाळीच्या काही दिवस अगोदर लोक आपली घरे स्वच्छ करतात, यानंतर घरे आणि दुकाने लाईट आणि फुलांनी सजवली जातात. दिवाळीचा सण दीपावली पाच दिवस चालतो. पहिल्या दिवशी ‘धन-तेरेस’ साजरी केली जाते. या दिवशी भांडी विक्री करणारे दुकानदार, मिठाई बनविणारे हलवाई आणि मातीची खेळणी विकत असलेल्या कुंभार त्यांची वस्तूंची बाजारात सुंदर सजावट करतात. या दिवशी भांडी खरेदी करणे शुभ मानले जाते, या कारणास्तव शेकडो मानव बाजारात भांडी, खेळणी आणि मिठाई खरेदी करताना दिसतात. धनतेरसच्या रात्री अनेक ठिकाणी धनाची पूजा केली जाते.
नरक चतुर्दशी
‘नरक चतुर्दशी’ किंवा छोटी दिवाळी दुसर्‍या दिवशी साजरी केली जाते. श्रीकृष्णाने नरकासुराचा वध केल्यामुळे हा दिवस ‘नरक चतुर्दशी’ म्हणून ओळखला जातो. आपल्या घरातील आतील आणि बाह्य घाण काढून टाकणे म्हणजे एक प्रकारचा नरकासुराचा वधच केल्यासारखे आहे. या दिवशी भगवान विष्णूंनी नरसिंहावतार धारण करून आपल्या भक्त प्रह्लादाचे रक्षण केले आणि जगाला एका मोठ्या राक्षसाच्या हिरण्यकशिपुच्या त्रासापासून वाचवले.
लक्ष्मी पूजन
तिसर्‍या दिवशी अमावस्या असते. दिवाळी उत्सवाचा हा प्रमुख दिवस आहे. रात्री लक्ष्मीपूजनानंतर लोक आपली घरे दिव्यांनी सजवतात. अमावस्येचा गडद अंधार देखील पौर्णिमेसारखा जाणवतो. या निमित्ताने लोक त्यांच्या नातेवाईकांना आणि मित्रांना त्यांच्या घरी बोलावतात आणि त्यांना दिवाळीच्या शुभेच्छा देतात. बरेच लोक त्यांच्या भावांच्या घरी मिठाई आणि फराळ पाठवतात. मुलांना भेट म्हणून चित्रे आणि खेळणी दिली जातात. भाविकांना चांगले भोजन व भोजनही वाटले जाते. काही ठिकाणी गाणे आणि संगीताचीही व्यवस्था केलेली असते. अशाप्रकारे, जर संपूर्ण रात्र नाहीतर मध्यरात्र होईपर्यंत खूप गडबड असते. बरेच लोक रात्रीचे जागरण करणे ही एक धार्मिक कृती मानतात आणि काही कामात गुंतून रात्र घालवतात आणि काही नशिब आजमावण्यासाठी जुगार खेळण्याचा मोह देखील दाखवतात. हे निंदनीय कृत्य या सणासाठी कलंक आहे.
गोवर्धन-पूजन
चौथ्या दिवशी गोवर्धन-पूजन केले जाते. ही पूजा श्रीकृष्णाजींनी गोवर्धन उचलण्याच्या स्मरणार्थ केली जाते. महिला गौरीपासून बनलेल्या गोवर्धनाची मूर्ती स्थापित करतात. शेतकरी आपल्या बैलांना चांगले धुतात आणि त्यांच्या शरीरावर मेहंदी आणि रंग लावतात. नंतर त्यांना गूळ मिश्रित बाजरी इ. खायला देतात. गोवर्धन-पूजेची प्रथा ही भारताच्या गोधनाचे महत्त्व दर्शवते. अन्नकूट देखील या दिवशी साजरा केला जातो. लोक विविध प्रकारचे खाद्यपदार्थ तयार करतात आणि आपल्या प्रतिष्ठित देवतेला अर्पण करतात आणि ते स्वतःही खातात.
भाऊबीज
दिवाळीचा पाचवा दिवस म्हणजे भाऊबीज. याला यम द्वितीया असेही म्हणतात. या दिवशी लोक गंगा-यमुना इत्यादी पवित्र नद्यांमध्ये स्नान करतात. या दिवशी बहिणी आपल्या भावांचे औक्षण करतात आणि त्यांच्या रक्षणासाठी देवाकडे प्रार्थना करतात. भाऊ या दिवशी बहिणीला भेटवस्तू देऊन आपले प्रेम व्यक्त करतो.
दिवाळीचे फायदे
पावसाळ्यात पावसामुळे घरांचे नुकसान झालेले असते. त्यामुळे दिवाळी सणाच्या बहाण्याने घरे दुरुस्त केली जातात आणि घर स्वच्छ केले जाते. हा सण प्रेम, समरसता आणि सहानुभूती विकसित करतो, लोक आत्म-प्रेमापासून मुक्त होतात आणि एकमेकांना प्रेमाने भेटतात. हा मनोरंजनाचा चांगला स्रोत आहे. यामुळे जातीय भावनांमध्येही वृदधी होते.
काही दोष
दिवाळीच्या पवित्र प्रसंगी, काही लोक जुगार खेळणे आवश्यक मानतात आणि त्या दिवसाचा पराभव आणि विजयाचा वर्षाचा विजय आणि पराभव मानतात. याचा कधीकधी वाईट परिणाम होतो. कितीतरी लोक आपली कष्टाची कमाई पणाला लावून काही क्षणात राजापासून भिकारी बनतात. काही ठिकाणी बरीच भांडणे होतात आणि अनेकांना तुरुंगाचे कडकडेही सहन करावे लागते. या संदर्भात विशेष सुधारणा होणे आवश्यक आहे. या गोष्टी टाळून आपण आनंदाने व उत्साहाने दिवाळी साजरी केली पाहिजे.
तर मित्रांनो, दिवाळी मराठी निबंध Essay on Diwali in Marathi Language हा निबंध तुम्हाला आवडलाच असेल तर तुम्ही तुमच्या मित्राला सुद्धा हा निबंध share करू शकता, धन्यवाद.